Fouito-diéu
Carlina hispanica
Asteraceae Compositae
Nom en français : Carline d'Espagne.
Descripcioun :Pichoto e poulido cardelino que fai de flour coumpausado en pinceloun (courimbo de 3 à 5 "capitule") emé de bratèio d'un jaune viéu. De nouta que lou fouito-diéu èro counfoundu, i'a gaire, emé Carlina corymbosa que trachis en Corso e Mieterrano. La subsp. de Prouvènço se dis hispanica.
Usanço :Dèu agué li mémis usanço que Carlina vulgaris. En Sicilo li jòuini cambo de Carlina corymbosa, levado de sis espino e pelado soun boulido e manjado emé d'òli d'óulivo e de vinaigre (frito peréu à Chipro).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Carlina
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cardueae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 12 à 25 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Ermas
- Garrigo
- Colo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Carlina hispanica Lam., 1785
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753